چطور میتوانیم بیمه بیکاری بگیرم

چطور بیمه بیکاری بگیرم

بیمه بیکاری برای حمایت از اقشاری که به‌صورت موقت و غیرارادی شغل خود را از دست داده‌اند، به‌وجود آمده‌است.  با توجه به نوسانات بالای اقتصادی، امکان از دست دادن اجباری شغل بیشتر  شده‌است.

در چنین شرایطی، تامین نیازهای زندگی دشوار می‌شود. پاندمی کرونا کسب‌وکارهای زیادی را به تعطیلی کشاند و به همین خاطر نرخ بیکاری بالا رفت.برای گذر از بحران‌های مالی حاصل از آن می‌توان به بیمه بیکاری اتکا کرد.

بیکار به چه کسی گفته می‌شود؟

پیش از توضیح این‌که بیمه بیکاری چیست و شرایط و مدارک لازم جهت دریافت این بیمه چیست؛نیاز داریم که بدانیم از نظر قانونی بیکار به چه کسی گفته می‌شود؟

بیمه‌شده‌ای که بدون میل و اراده خود بیکار شده، اما آماده به کار باشد را بیکار می‌نامند. بنابراین بیکاری از طریق ترک کار یا استعفا مشمول بیمه بیکاری نمی‌شود. اما سوال اصلی این است که چطور بیمه بیکاری بگیریم؟

برای اعلام بیکاری چقدر فرصت است؟

برای دریافت مقرری بیمه بیکاری باید حداکثر تا ۳۰ روز از تاریخ بیکار شدن‌تان‌ دست به کار شوید و موضوع را به واحدهای تعاون، کار و رفاه اجتماعی مربوطه اطلاع دهید و آمادگی خود را برای اشتغال مجدد اعلام کنید.

اگر بیشتر از یک ماه از بیکاری شما گذشته باشد، باید با شرح دلایل قانع‌کننده و نامه کارفرما به شعبه تامین اجتماعی که کُد کارگاه کارفرما در آنجا قرار دارد، مراجعه کنید. قابل توجه است که مبلغ بیمه بیکاری اشخاص واجد شرایط از روز اولِ شروعِ بیکاری آنان محاسبه و پرداخت می‌شود.

شرایط دریافت بیمه بیکاری در سال ۱۴۰۱ چگونه است؟

اگر شرایط زیر را داشته باشید، بیمه بیکاری به شما تعلق می‌گیرد:

• مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشید
• تبعه کشورهای دیگر نباشید
• مستمری‌بگیر، بازنشسته یا از کارافتاده نباشید
• تبعه کشورهای دیگر نباشید
• پیش از بی کاری، حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشید
• کارفرما، دارای شغل آزاد یا بیمه‌شده اختیاری نباشید
• به صورت غیر ارادی از کار اخراج شده باشید
• یک سال قرارداد با پرداخت حق بیمه داشته باشید
• بیکاری خود را تا ۳۰ روز پس از اخراج به اداره کار اعلام نمایید (البته در موارد خاص، بیش از ۳۰ روز نیز امکان‌پذیر است).

نکته: افراد بیمه شده‌ای که به دلیل بروز حوادث غیرمترقبه مانند جنگ، زلزله، آتش‌سوزی و سیل کار خود را از دست می‌دهند، برای دریافت بیمه بیکاری نیازی به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه برای مدت زمان مشخص را ندارند. این افراد حتی اگر در اولین روز کاری خود نیز بر اثر چنین حوادثی بی کار شوند، در صورت داشتن سایر شرایط، واجد شرایط بیمه بیکاری خواهند بود.

نکته: در صورتی که کارگران فصلی قبل از یک سال کاری از کار اخراج شوند و از کار بی کار شدن آنها غیر ارادی باشد، مشمول دریافت بیمه بیکاری خواهند بود.

نکته: اگر سربازی پس از ۲ ماه از طی دوران سربازی به محل کار خود بازگردد اما کارفرما او را استخدام نکند، می‌تواند از بیمه بیکاری استفاده کند. البته باید شرایط او اثبات شود.

عواقب گرفتن بیمه بیکاری

مضرات استفاده از بیمه بیکاری ، عوارض گرفتن بیمه بیکاری
بر اساس قانون بیمه بیکاری «بیکار شخصی بیمه شده است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و اکنون آماده به کار است و می‌تواند در محیط جدید فعالیت خود را آغاز کند.» همانطور که از متن فوق استنباط می‌شود غیر ارادی بودن بیکاری اصل مهمی است و تشخیص صحت و یا سقم آن بر عهده کمیته‌ای از نمایندگان سازمان تامین اجتماعی و اداره کار محل اشتغال بیمه شده است. با توجه به تاثیر بیمه بیکاری در بازنشستگی فرد برای دریافت بیمه بیکاری باید:

• تبعه ایران و تابع قانون کار و تامین اجتماعی بوده و حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
• اشتغال را به صورت غیر ارادی از دست داده و بازنشسته یا مستمری بگیر نباشد.
• فرد بیمه شده کارفرما و شاغل آزاد نباشد و حق بیمه پرداختی به صورت اختیاری و از طرف بیمه شده نباشد.
• حداکثر ۳۰ روز پس از بیکاری مراتب را به اداره کار محل اشتغال اطلاع داده و درخواست بیمه بیکاری ثبت کند.

در کل بیمه بیکاری فقط به کارگران و کارکنان مشمول قانون کار که سایر شرایط لازم را نیز داشته باشند تعلق می‌گیرد.

حق بیمه بیکاری

حق بیمه بیکاری ۳ درصد از دستمزد بیمه‌شده است که توسط کارفرما پرداخت می‌شود.

بیمه بیکاری شامل چه کسانی نمی‌شود؟

مطابق آنچه در بخش شرایط استفاده از بیمه بیکاری گفته شد؛ موارد زیر مشمول دریافت بیمه بیکاری نمی‌شوند:

• بازنشستگان و از کار افتادگان کلی، مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند.
• صاحبان حِرف و مشاغل آزاد و بیمه‌شدگان اختیاری، مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند.
• اتباع خارجی مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند.
• کسانی که به هر دلیل استعفا داده‌اند.
• کسانی که به هر دلیل ترک کار کرده‌اند.
• افرادی که کارفرما حق‌بیمه بیمه بیکاری آنها را پرداخت نکرده باشد.

فاصله بین دو بیمه بیکاری چند سال است

سقف پرداخت بیمه بیکاری

مدت زمانی که فرد می‌تواند از بیمه بیکاری استفاده کند؛ به سابقه پرداخت حق بیمه و وضعیت تاهل بیمه‌شده بستگی دارد. این محدوده زمانی بین ۶ تا ۵۰ ماه متغیر است. سقف پرداخت بیمه بیکاری برای متاهلین ۵۰ و مجردین ۳۶ ماه تعیین می‌شود.

با پرداخت حق بیمه، دوران بیکاری حقوق دریافت کنید.

جدول مدت پرداخت بیمه ی بیکاری

در جدول زیر می‌توانید، مدت پرداخت بیمه بیکاری با توجه به سابقه پرداخت و وضعیت تاهل فرد، مشاهده کنید:

نکته ۱: بیمه‌شدگان بالای ۵۵ سال، واجد دریافت بیمه بیکاری هستند که حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند.

نکته۲: محدوده زمانی مجاز برای دریافت بیمه بیکاری تا سن بازنشستگی فرد بیمه‌شده است.

نکته ۳: بیمه بیکاری هر سال افزایش دارد.

مبلغ بیمه بیکاری

مبلغی که به عنوان بیمه بیکاری به بیمه‌شده تعلق می‌گیرد، معادل ۵۵ درصد از حقوق فرد در زمان اشتغالش است. همچنین به ازای هر شخص تحت سرپرستی فرد ۱۰ درصد به این مبلغ افزوده می‌شود. لازم به ذکر است که این مبلغ صرفا به ۴ نفر از اعضای تحت سرپرستی بیمه‌شده تعلق می‌گیرد.

نکته: مبلغ بیمه بیکاری نباید کم‌تر از پایین‌ترین میزان دستمزد مصوب سالانه شورای کار باشد. همچنین این مبلغ نباید بالاتر از ۸۰ درصد دستمزد متقاضی بیمه بیکاری تعیین شود.

حوادث طبیعی و غیر مترقبه که باعث بیکاری افراد می‌شود:

• سیل
• زلزله
• جنگ
• آتش‌سوزی
• بیماری‌های پاندمی مانند کرونا

خوب است بدانید؛ بیمه شدگان که به دلیل حوادث طبیعی از کار بیکار می‌شوند نیاز به داشتن حداقل سابقه بیمه ندارند و حتی اگر در روز اول کار، بر اثر حوادث طبیعی بیکار شوند نیز می‌توانند حقوق بیمه بیکاری دریافت کنند.

روند تشکیل پرونده بیمه بیکاری تأمین اجتماعی:

برای دریافت حقوق بیمه بیکاری باید به همان شعبه از تأمین اجتماعی که کارفرما برای تنظیم قرارداد رفته، مراجعه کنید تا بتوانید به سابقه و اسناد خود دسترسی داشته باشید. لازم است بدانید برای برقراری حقوق بیمه بیکاری تأمین اجتماعی، باید مدارک لازم را به اداره کار و تعاون اجتماعی تحویل دهید.

قانون جدید بیمه بیکاری

تامین نمودن حقوق و مزایای کارگرانی که مشمول قانون کار هستند ، به شیوه های مختلفی مورد تضمین قرار گرفته است تا به نوعی بتوان عدالت اجتماعی را در خصوص این قشر گسترده جامعه برقرار نمود . یکی از مهم ترین این موضوعات ، بیمه بیکاری است که به افرادی که بدون اراده از کار بیکار شده اند ، پرداخت می شود .

به همین منظور ، قانونی تحت عنوان قانون بیمه بیکاری در سال 1369 در ‌مجلس شورای اسلامی تصویب شده است که مشتمل بر چهارده ماده و بیست و یک تبصره می باشد و بر اساس این قانون ، اشخاصی که بدون میل و اراده خود بیکار شده اند ، در طول مدت زمان مشخص ، می توانند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کنند .

مبلغ بیمه بیکاری برای افراد مجرد ؟

بر اساس ماده 7 قانون بیمه بیکاری، دو عامل تعیین کننده برای مدت زمان و مبلغ بیمه بیکاری وجود دارد که یکی از آنها مجرد و متاهل بودن افراد و دیگری میزان سابقه بیمه شخص می باشد.

بنابراین می توان گفت مبلغ بیمه بیکاری برای افراد مجرد و متاهل با توجه به این دو فاکتور متغیر می باشد و دارای نوسان است. در زیر می توان این دو گروه را با هم مقایسه نمود.

بجز مدت زمان پرداخت، مبلغ پرداخت نیز برای دو گروه اشخاص متاهل و مجرد با یکدیگر متفاوت می باشد که به این نحو است که افراد متاهل به ازای هر شخصی که تحت تکفل داشته باشند، 10 درصد به مقرری آنها اضافه می شود.

نکته: البته این موضوع دارای سقف می باشد و نمی توان 4 نفر بیشتر را تحت تکفل خود داشت که در این صورت 40 درصد به مقرری شخص اضافه می شود.

• باید توجه داشت که میزان بیمه بیکاری دریافتی شخص نمی تواند بیشتر از 80 درصد متوسط حقوق او شود و همچنین نمی تواند از حداقل حقوق و دستمزد سال نیز پایین تر باشد.
• شخص بیمه شده چه زن باشد و چه مرد، همسر وی که جز افراد تحت تکفل باشد، 10 درصد بیشتر به مقرری دریافتی اضافه می شود.
• فرزند دختر تا قبل از ازدواج تحت تکفل قرار دارد.
• فرزند پسر زیر 18 سال، مشغول به تحصیل و یا تحت مراقبت پزشک تامین اجتماعی نیز تحت تکفل قرار دارد.
• پدر و مادر 60 ساله و یا از کار افتاده می تواند تحت تکفل قرار گیرد.

زمان ثبت نام و مدت پرداخت بیمه بیکاری تامین اجتماعی

فرد بیکار لازم است حداکثر ظرف 30 روز از تاریخ بیکاری خود این مسئله را به واحد کار و رفاه امور اجتماعی اطلاع دهد و خود را برای اشتغال به شغل تخصصی یا شغل مشابه شغل خود آماده اعلام نماید و جهت دریافت بیمه بیکاری ثبت نام نماید. اما سوالی که در اینجا مطرح می شود آن است که تا چه مدت زمانی بیمه بیکاری پرداخت می شود ؟

در جواب این سوال می بایست گفت که مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری بستگی به سابقه پرداخت حق بیمه ای که بیمه شده داشته می باشد اما در هر حال این مدت زمان از 36 ماه برای اشخاص مجرد و از 50 ماه برای اشخاص متاهل بیشتر نخواهد شد.

استعلام بیمه بیکاری تامین اجتماعی

مدارک لازم برای بیمه بیکاری :

1. قرارداد یکسال آخر با مهر و امضای کارفرما و امضای کارگر
2. نامه عدم نیاز کارفرما
   نکته بسیار مهم: در این نامه بایستی ذکر شود که از تاریخ …. نیازی به حضور شما در این شرکت نمی باشد. لازم است تاریخ فوق یک روز بعد از تاریخ قرارداد و آخرین روز ذکر شده در لیست بیمه باشد. به عنوان مثال اگر تا ۹۷/۱۰/۳۰ قرارداد دارید در نامه قید شود از تاریخ ۹۷/۱۱/۱ نیازی به حضور شما در این مجموعه نمی باشد. )
3. اخذ استعلام سوابق بیمه از شعبه تامین اجتماعی مربوطه _برخی ادارات استعلام اینترنتی را می پذیرند: (راهنمای مشاهده سوابق بیمه ) آخرین روزی که برای شما لیست بیمه ارسال شده است باید مقارن با آخرین روز قرارداد باشد. یعنی اگر پایان دی ماه ۹۷ قرارداد به اتمام می رسد تنها تا پایان دی ماه لیست رد شود نه کمتر و نه بیشتر
4. اصل شناسنامه + اصل کارت ملی به انضمام کپی آنها
5. کپی آخرین مدرک تحصیلی
6. کارت پایان خدمت برای آقایان

حقوق بیمه بیکاری چقدر است

مبلغ مقرری روزانه بیمه بیکاری ۱۴۰۱

میزان مقرری روزانه بیمه، ۵۵ درصد متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمه شده است. به مقرری افراد متاهل و متکفل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا ۴ نفر) ۱۰ درصد حداقل دستمزد زمان بیکاری (شروع بیکاری) افزوده می شود، اما در هر حال میزان مبلغ بیمه بیکاری نباید از حداقل دستمزد تعیین شده برای هر سال کمتر و از ۸۰ درصد متوسط مزد یا حقوق بیمه شده بیشتر باشد.

متوسط مزد یا حقوق روزانه بیمه شده که مبنای تعیین مبلغ بیمه بیکاری است از طریق تقسیم جمع کل دریافتی مبنای کسر حق بیمه ظرف ۹۰ روز قبل از شروع بیکاری بر روزهای کار بیمه شده در این مدت محاسبه می شود.

منبع

منبع